حسين تازی

تازی

حسين تازي

حسین تازي

حسين تازی

حسین تازی

حضرت علي بن ابيطالب و فرش بهارستان

 

بر طبق برخی گزارشهای تاریخی، فرش بهارستان، فرشی قیمتی در ایران باستان بود که در مراحل فتح ایران، به دست اعراب افتاد و آن را پاره پاره نموده و بین خود تقسیم کردند و به حضرت علی(ع) هم سهمی رسید، که ایشان تکه ای که به ایشان رسید را به قیمت بیست هزار درهم فروختند.

 

حال می خواهیم ببینیم این گزارشها، معتبر هستند یا خیر.

 

طبق تحقیقی که به عمل آمده است، تنی چند از مورخین، این ماجرا را ذکر کرده اند که عبارتند از: طبری (310هـ)، ابن اثیر (630هـ)، ابن کثیر (774هـ)، و ابن خلدون (808هـ):

تاریخ الطبری، الطبری، ج 3 ص 129 و 130

الکامل فی التاریخ، ابن الأثیر، ج 2 ص 518 و 519

البدایة والنهایة، ابن کثیر، ج 7 ص 76 – 78

تاریخ ابن خلدون، ابن خلدون، ج 2 ق 2 ص 101 و102

اما اینها ازر چه کسی نقل کرده اند

 

الف: ابن اثیر اگرچه مدرک نقل خود را در هنگام ذکر ماجرا نیاورده، ولی در مقدمه ی کتابش تصریح می کند که منبع اصلی کتاب وی، همان تاریخ طبری است:

أقول إنی قد جمعت فی کتابی هذا ما لم یجتمع فی کتاب واحد ومن تأمله علم صحة ذلک . فابتدأت بالتاریخ الکبیر الذی صنفه الإمام أبو جعفر الطبری.

الکامل فی التاریخ، ابن الأثیر، ج 1 ص 3

 

ب: ابن کثیر هم کلیه ی وقایع مربوط به فتوحات را از ابن جریر یا همان طبری نقل می کند. در آغاز نقل این ماجرا هم می نویسد:

وذکر سیف فی روایته …

البدایة والنهایة، ابن کثیر، ج 7 ص 76

و سیف راوی اصلی این ماجرا در کتاب تاریخ طبری است، که در ادامه پیرامون این فرد بیشتر توضیح خواهیم داد.

 

ج: ابن خلدون نیز به مانند ابن اثیر نامی از منبع نقلش نیاورده، اما در پایان بحث خلافت خلفا و فتوحات و جنگ ها، به صراحت می گوید که این مطالب را از کتاب طبری نقل نموده است:

 

( وهذا ) آخر الکلام فی الخلافة الاسلامیة وما کان فیها من الردة والفتوحات والحروب ثم الاتفاق والجماعة أوردتها ملخصة عیونها ومجامعها من کتاب محمد بن جریر الطبری وهو تاریخه الکبیر.

تاریخ ابن خلدون، ابن خلدون، ج 2 ق2 ص 187 و 188

 

نتیجه: اصل ماجرای فرش بهارستان در هیچ کتاب شیعی نیامده، و همه ی مدارک دیگر برای اهل سنت هستند. اگر هم در برخی کتب شیعی اثری از این ماجرا می بینیم، همگی به کتاب تاریخ طبری که از اهل سنت است باز می گردد.

همچنین روشن است که هر چقدر که خبر طبری سندیت دارد، این گزارش نیز سندیت دارد، زیرا تمام گزارشها، داستان را از طبری نقل نموده اند.

 

اما ببینیم گزارش طبری چقدر سندیت دارد:

 

 

د: ماجرای فرش بهارستان را طبری در دو روایت که هر دو از طریق سیف بن عمر است، نقل می کند:

کتب إلی السری عن شعیب عن سیف عن محمد وطلحة وزیاد والمهلب وشارکهم عمرو وسعید …

کتب إلی السری عن شعیب عن سیف عن عبد الملک ابن عمیر …

تاریخ الطبری، الطبری، ج 3 ص 129 و 130

 

 

سیف بن عمر کیست؟

 

وی کتاب معروفی دارد به نام «الردة والفتوح» که فهرست نویسان آن را برای وی ذکر کرده اند. باید دانست که طبری استفاده ی فراوانی از آن در کتاب تاریخش کرده است. این ماجرا هم احتمالاً از کتاب سیف نقل شده است.

 

ترمذی حدیثی از او در سنن خود نقل کرده است. خود وی پس از نقل حدیث می نویسد:

این حدیث منکری است که آن را جز از این طریق نمی شناسیم. و نضر و سیف مجهول هستند.

قال أبو عیسى هذا حدیث منکر لا نعرفه من حدیث عبید الله بن عمر إلا من هذا الوجه و النضر مجهول و سیف مجهول .

الجامع الصحیح سنن الترمذی، کتاب المناقب (50)، باب 60، ح 3866 ، ج 5 ص 697 ، دار إحیاء التراث العربی – بیروت

 

اما علمای رجال اهل سنت به شدت سیف را تضعیف کرده و برخی او را متهم به حدیث سازی و حتی زندقه نموده اند!!!
قال یحیى بن معین : ضعیف الحدیث ، فلس خیر منه .

و قال أبو حاتم : متروک الحدیث . ضعیف ، منکر الحدیث .

و قال أبو داود : لیس بشىء .

و قال النسائى ، و الدارقطنى : ضعیف .

و قال أبو أحمد بن عدى : بعض أحادیثه مشهورة و عامتها منکرة لم یتابع علیها ، و هو إلى الضعف أقرب منه إلى الصدق .

و قال أبو حاتم بن حبان : یروى الموضوعات عن الأثبات و قالوا : إنه کان یضع الحدیث . اتهم بالزندقة .

و قال الدارقطنى : متروک .

و قال الحاکم : اتهم بالزندقة ، و هو فى الروایة ساقط .

و قال ابن السکن : ضعیف .

و قال الخطیب : لیس بحجة إذا خالف .

و قال ابن حجر : ضعیف الحدیث عمدة فی التاریخ .

منابع:

تهذیب التهذیب، ابن حجر، ج 4 ص 254 و 255 ، رقم 517

تقریب التهذیب، ابن حجر، ص 262 ، رقم 2724

الإصابة فی تمییز الصحابة، ابن حجر، ج 2 ص 279 ، رقم 2254 + ج 5 ص 451 ، رقم 7132

الجرح والتعدیل، الرازی، ج 7 ص 136 ، رقم 2194

 

بنابراین حتی اگر بخواهیم از موضع مسلمانان اهل سنت هم به این ماجرا بنگریم، باز هم روایات مربوط به آن مردود و از درجه ی اعتبار ساقط است.

 

 

نتیجه: داستان فرش بهارستان، در آثار تاریخی، به کسی جز سیف بن عمر بر نمی گردد، که علمای علم رجال، او را فردی قابل اعتماد در حدیث نمی دانند و به ضعف او در گزارش نمودن داستانهای تاریخی، گواهی می دهند. لذا نمی توانیم داستانی که او بافته است را باور کنیم و بگوییم داستان فرش بهارستان حقیقت دارد.

 

 

 

 

 

 

حديث امام نقي

حديث امام نقي

حديث امام نقي